Julianus de Afvallige. Het leven van een verbitterde keizer.

Kok, Kampen, 1983. 125p. Paperback. Name and date on half title. Als één historische figuur uit de Oudheid de aandacht van de beoefenaars van de counterfactual history verdient dan is dit zeker Julianus de Afvallige. De vraag hoe de evolutie van het Romeinse rijk en van het christendom zou zijn verlopen indien deze keizer die in 361 op dertigjarige leeftijd de troon besteeg, niet slechts twintig maanden maar, zoals zijn oom Constantijn de Grote, vijfentwintig jaar had geregeerd, kan niet anders dan de verbeelding prikkelen. In die twintig maanden van zijn regering ondernam Julianus, die in een christelijk milieu was opgegroeid en het christendom van binnenuit kende, een radicale poging om een einde te maken aan de voorkeursbehandeling die het christendom dan al bijna een halve eeuw genoot en stelde alles in het werk om de pagane eredienst te herstellen en te propageren. Die poging heeft geen blijvende resultaten opgeleverd maar de vraag rijst of ze niet succesvoller zou zijn geweest indien Julianus meer tijd was gegund. Temeer omdat Julianus blijk gaf van een intelligente aanpak. Hij wou niet weten van een vervolging van de christenen omdat de geschiedenis hem had geleerd dat dit alleen maar het aanzien van het christendom verhoogde. Zijn meest extreme maatregel tegen het christendom was een edict waarin hij het onaanvaardbaar achtte dat christenen zouden fungeren als docenten in de klassieke literatuur wat neerkwam op een Berufsverbot voor christelijke grammatici, retoren en professoren in de filosofie. (ROBERT DUTHOY).